Erwin Elektrokrol

Niets zo veranderlijk als de stroomvoorziening. De electriciteitsgoden van het Rwandese bedrijf Electrogaz schikken de knoppen van de centrales op voor leken ondoorgrondelijke wijze. Het volk moet maar zien op welke tijden bij hun de meter gaat lopen.

Naja, volk. Slechts 4% van de Rwandese huishoudens wordt door hen bediend. Om de electriciteitsgoden te helpen met het leveren aan de vier rijkste procenten hebben blanke goden ontwikkelingshulp geboden. Daarmee wordt een deel van de diesel gekocht om in de electriciteitsgeneratoren te gooien. Oil for food for the rich.

Dat vind ik natuurlijk niet kunnen. Het is toch ongehoord dat ik maar moet gokken wanneer er electriciteit is. Daarom heb ik mijn beklag gedaan bij Electrogaz en gesuggereerd om een stroomvoorspelling uit te geven. En of dat nu door mij komt of niet: binnenkort is het zo ver! Maandelijks zal de ElectroForecast verschijnen.

Electriciteit. Omdat ik het 4% waard ben.

COMESA

Eergister is de koning van Swaziland vlak bij ons huis geland. Samen met 19 andere Afrikaanse staten vormt Rwanda de COMESA, een handelsverbond dat een gezamenlijke markt voor Oost en Zuidelijke Afrika nastreeft. Staatshoofden in het land betekent een opgepoetst Rwanda. Heel de week is er electriciteit. Tegen vieze lantaarnpalen zijn wapperende bananenboompjes geplakt. Ook valt op dat de verkeerslichten het doen. Hierdoor ontstaan direct files, ook natuurlijk een teken van een moderne natie. Het probleem van de werkende verkeerslichten wordt opgevangen door verkeersagenten in te schakelen om de kruisingen te ontstoppen.

Moniek en ik drinken rustig koffie bij een cafeetje langs de route van het vliegveld naar stad. Om de paar minuten kondigt een motoragent met een speelgoedloei van een sirene de volgende colonne aan. Dan moet iedereen op de weg stil aan de kant gaan staan. Gelukkig is elke bestuurder gewend dat te doen, want dat is dagelijkse, verplichte kost in Kigali als de president zich razendsnel verplaatst.

You never get a second chance for a first impression. De Europese Unie, ook ooit als handelsverbond begonnen, heeft haar steentje bijgedragen aan dat de buitenlandse gasten een goede eerste indruk van Rwanda krijgen. Waard om in te investeren. De EU heeft namelijk de opknapbeurt van de weg van het vliegveld naar het centrum gesubsidieerd. Ik rijd dagelijks over dit dure visitekaartje. De 15 kilometers zijn 75% van het nationaal budget voor wegen.

Maanden lang heb ik elk stukje van de route gestript en opnieuw geasfalteerd zien worden. De zandpaden ernaast zijn veranderd in stenen trottoirs. De middenberm was maanden bezaaid met gebukte vrouwen die gras spriet voor spriet in de grond pootten (echt waar). Om de 5 meter heuse palmbladen. Elke ochtend wordt het vuil en het zand uit de goot geveegd. ‘Rwanda: een tropisch, schoon, infrastructureel paradijs, omdat u het waard bent’, staat op het visitekaartje.

Misschien dat de investeringen van de COMESAleden ervoor zorgen dat het aandeel van buitenlandse ontwikkelingshulp, dat momenteel minimaal een vijfde is van het Bruto Nationaal Produkt, omlaag kan brengen. De Rwandezen zelf doen ook hun best natuurlijk. Officieel zouden ze nog meer bijdragen aan hun eigen ontwikkeling als officieel hun handel uit de mijnen in Congo mocht worden meegeteld. Maar ja, die bestaat niet. Overigens wordt een ander visitekaartje, de elitewijk Nyarutarama met villa’s als uit Wassenaar, door Congolezen met de naam Mercicongo aangeduid.

Vanaf het cafeterrasje zie ik dat drie huisjes verderop langs de weg verdwenen zijn. Gelukkig maar dat meer en meer arme mensen de stad uit verdwijnen doordat ze verplicht vervangen worden door mensen die kantoren met meerdere verdiepingen kunnen bouwen. Het vuil wordt Kigali uitgeveegd. Zo krijgt de stad een moderne uitstraling, die het waard is om in te investeren.

Zo’n eerste indruk krijgen de Afrikaanse staatshoofden nooit een tweede keer. Ik ook niet.

... en met een natte Maria en haar chicks

Stort

Zelden zo'n bak water naar beneden horen en zien vallen. Het water kwam net tot de drempel. Het regenseizoen is afgesloten met geknakte maisstengels.

Slogan II

In het voorlichtingskrantje over Rwanda voor de buitenlandse COMESA gasten las ik de nieuwe slogan van Rwanda: ‘Rwanda, land of a thousand hills and a million smiles’. Rwanda heeft 8 miljoen inwoners. Hoe zit het dan met die andere zeven miljoen?

Volgens een Rwandees onderzoek lijdt 50% van de bevolking aan een psychiatrische stoornis gerelateerd aan trauma. En dat is slechts het percentage waar een officieel medisch stempel op gezet kan worden. De genocide is 11 jaar geleden. Maar hoeveel mensen beleven de genocide wel niet nog dag en nacht in hun hoofd? Rwanda heeft 8 miljoen inwoners. 87,5% daarvan glimlacht niet volgens de slogan. Kun je uberhaupt nog glimlachen als je in ’94 in Rwanda bent geweest? Een miljoen mensen zijn afgeslacht. Een miljoen Rwandezen zijn ‘teruggekeerd’ nadat hun familie in 1959 was gevlucht naar het buitenland.

Dat is het. De enigen die kunnen lachen zijn de miljoen nieuwkomers, waarvan een deel als rebellenleger in ’94 de macht heeft gegrepen.

Slogan I

In het voorlichtingskrantje over Rwanda voor de buitenlandse COMESA gasten las ik de nieuwe slogan van Rwanda: ‘Rwanda, land of a thousand hills and a million smiles’. ‘Dat klopt niet’, dacht ik. Volgens een Rwandees onderzoek namelijk lijdt 50% van de bevolking aan een psychiatrische stoornis gerelateerd aan trauma. Rwanda heeft 8 miljoen inwoners. Ergo, ‘Rwanda, land of a thousand hills and four million smiles’ lijkt me meer in de buurt komen.

Mevrouw Zegers (l.) ontvangt van de heer Francois (r.) de eerste terugbetaling van verstrekt microkrediet. Commissaris Rex (met kerstmuts) is hijgende derde. 

zonnige zondagmiddag 

klompen voor Afrika

Foto: Erik Generator

So let's start giving

De klompendans voor een zaal vol met Rwandezen en internationale gemeenschapsleden. Het was een concert door elite, voor elite, die met hun kaartjes de kas spekken van de muziekschool van de kinderen van de elite. Maar dat besefte ik pas toen een vriend me gestrikt had wegens uitval van een andere Nederlander. Twee dagen voor het optreden 1 keer oefenen, en daar stond een strakke klompenact waar de hele internationale gemeenschap en Rwandese bestuurstop nu, 24 uur later, nog over praat. Zelfs arme plattelandskindertjes beginnen enthousiast te stampen als ik langsloop. Dan zeg ik dat ze als ze zo doorgaan ze volgend jaar vooraan zitten bij het concert en mogen luisteren naar "We are the World" gezongen door NGO medewerkers, ambassadepersoneel en dokters. Dat schrikt ze wel even af. Het schrok mij ook even af. Iets leek er niet te kloppen; dit lied, in dit land, en de doelgroep van de opbrengst. Zo had ik de tekst nog nooit bekeken: "We're saving our own lives, so let's start giving". Het hele refrein:

We are the world, we are the children
We are the ones who make a brighter day
so let's start giving
There's a choice we're making
We're saving our own lives
It's true we'll make a better day
Just you and me

Maar toch was het lekker stampen

Geen titel. 

Mimi gaat voor de groente. Manuelia voor het fruit. Opnieuw een contract voor microkrediet. Zij zijn onze rechterburen. Vorige week is een van hun huismuren half naar buiten geklapt. Het is nog niet gemaakt.