Microkrediet voor de armen?

De website van een microkredietbank in Rwanda meldt:

De bank assisteert arme micro-entrepreneurs in de informele sector die geen toegang hebben tot krediet van het traditionele banksysteem, omdat ze niet kredietwaardig zijn.

Voldoet de microkredietbank in de praktijk daaraan?

Laatst bezochten we een vrouw uit onze buurt, die graag een microkrediet wilde afsluiten bij ons. Ze is weduwe en zorgt voor vier kinderen; twee jongens van haarzelf en twee weesmeisjes, allevier op de lagere school. Voor de genocide had ze ook drie kinderen, maar die zijn alledrie vermoord. Haar man is in 2002 gestorven. Ze heeft nu een handeltje in geiten en leende daarvoor 75.000 Frw van de bank. Maar een groot deel van de winst gaat naar de 14% rente die de bank vraagt over 3 maanden.

Een tweede buurvrouw laat haar plan voor de geitenhandel zien. We vragen wat verder door op haar ervaring met een micro financierings instituut. Ze had 75.000 bij de Duwumbere bank geleend en moest wekelijks 5.400 Frw terug betalen, vier maanden lang. Dat betekent iedere week transportkosten en in totaal 15% rente. Dat was op zich al een erg zware opgaaf waardoor er niet veel winst overbleef. Echter, ten behoeve van risicobeperking voor de bank werd ze door de bank ook financieel georganiseerd in associaties. Eén man van de associatie betaalde echter niet terug en daar draaide de rest voor op. Daarna is ze gestopt, want het was niet voldoende winstgevend. Ze gaat bij ons 62.200 Frw lenen, dat is ruim 90 euro en ze zal een keer per maand 10.000 Frw terug betalen. We spreken af dat ze zondag het contract komt tekenen.

Ik begin me steeds meer af te vragen waarom microkrediet-instituten zich profileren als dat zij het voor arme families mogelijk zouden willen maken dat ze geld kunnen lenen. Het lijkt uit de verhalen van onze twee buurvrouwen eerder op snel vette winst halen uit leningen aan armen onder slechte condities. Soortgelijke verhalen horen wij van meer buren. "Ja, maar die hebben natuurlijk geleend van obscure bankjes", hoor ik u al zeggen. Nee, dit zijn de meest gerenommeerde instituten in Rwanda.

We leggen onze ervaringen voor aan een directeur van zo'n gerenommeerde microkredietbank. Hij wuift het weg. De condities zijn niet te streng. Het kan makkelijk. Het schema voor terugbetalen houdt rekening met het soort handel. En direct terugbetalen per week zorgt dat het deel wat je aan rente betaalt laag blijft. Jaja, hm-hm. Dat klinkt heel redelijk vanachter een bureau. Vervolgens laveert hij professioneel langs de 15% rente die we nog eens voorzichtig aanhalen.

“Je hebt twee soorten arme mensen,” zegt de directeur. ”...de extreem armen en de armen. Als je aan de eerste groep geeft zullen ze aan hun buik denken en hun investering opeten. Aan de tweede groep kun je geld lenen.”

We blijven maar een beetje jaja knikken. We zijn voor een project nog afhankelijk van hulp van hem.